Галерея


-----------------------------

НЮАНСЫ МАТЫЛЬНАЙ РЫБАЛКІ

мотыль для рыбалкиНе сакрэт, што матыль з’яўляецца самай хадавой прынадай на вадаёмах Беларусі. Скажу больш: палавіўшы рыбу ў розных кутках «бабулькі» Эўропы, а таксама вывучыўшы вопыт замежных калег, я прыйшоў да высновы, што лічынка камара цудоўна працуе ва ўсіх краінах паўночнай часткі кантынента.

Так, у паўднёвых рэгіёнах Эўропы матыль часта саступае па эфектыўнасці апарышу, але там і рыба ловіцца іншая: карась, карп, мірон і г.д. Ну і справядлівасці дзеля трэба сказаць, што і ў нас у спякотнае надвор’е лічынка мухі можа даваць больш высокі вынік. Але дакладна таксама ў халодны час года ў паўднёвых рэгіёнах можа «руліць» матыль. Гэта значыць, выразнай мяжы тут няма. Усё залежыць ад ваганняў тэмпературы вады на працягу года, а таксама ад віду рыбы, тыпу вадаёма і г.д.

Ва ўсякім выпадку, там, дзе жывуць звыклыя для нас віды рыб, перш за ўсё – плотка і лешч, матылю няма роўных! Таму нюансы матыльной рыбалкі заслугоўваюць самай пільнай увагі айчынных рыбаловаў.

наживка для ловли рыбыРастлумачу: пад «матыльной» рыбалкай я маю на ўвазе выкарыстанне матыля як для прынады, так і ў якасці ключавога кампанента прыкормкі (у большасці выпадкаў адно з іншым непадзельнае).

На мой погляд, высакакласны рыбалоў павінен:

— выразна разумець, які від матыля лепей працуе ў тых ці іншых сітуацыях

— ўмець максімальна доўга захоўваць яго жывым, як дома, так і на рыбалцы

— валодаць тэхнікай і тактыкай падачы матыля ў кропку лоўлі

Пра ўсё гэта мы пагаворым сёння.

Трохі біялогіі

Найбольшы ўклад у вывучэнне матыля унёс амерыканскі біёлаг Уільям Мэйсан. Паводле яго слоў, лічынак камароў (хіранамід) у агульнай складанасці існуе больш за 5000 відаў. Нават у адным і тым жа вадаёме могуць суіснаваць некалькі відаў матыля.

Сілкуюцца лічынкі гнілой арганічнай матэрыяй (бянтосам) на дне вадаёмаў. Чырвоны колер матыль набывае дзякуючы гемаглабіну, змешчанаму ў гемалімфе (падабенства крыві ў беспазваночных жывёл).

как ловить на мотыляЯк відаць з малюнка, галаўная частка лічынкі мае сэнсарныя антэны і ротавая адтуліны. У наступных трох адсеках матыль акукляецца. Першы адсек змяшчае «пратлапкі» — эмбрыянальныя канечнасці будучай казуркі. Астатнія сягменты цела пакрытыя невялікімі валасінкамі. Хваставыя сягменты ўтрымліваюць жабры і другую пару «праталапак».

Віды матыля адрозніваюцца паміж сабой не толькі памерамі, але і таўшчынёй скуркі, ступенню актыўнасці, рознай таўшчынёй, а таксама пігментацыяй: чырваней, або чарней; больш ці менш выяўленыя чорныя палосы. Усё гэтыя параметры вызначаюцца выключна асяроддзем пасялення.

Як-та ў адным ангельскім артыкуле мне трапілася цікавае меркаванне на гэты конт. Дэвід Юинг, а менавіта ён з’яўляецца аўтарам публікацыі, правёўшы апытанне экспертаў, робіць заключэнне, што ў плыткіх вадаёмах з багатымі дновымі адкладамі матыль расце буйны і з тонкай скуркай, тады як у глыбокіх вадаёмах з бедным асяродкам існаваньня ён звычайна бывае больш дробны і пругкі.

большой мотыль для рыбалкиІ гэта на сам рэч цалкам лагічна. Глядзіце: чым больш глыбіня (ціск вады), тым цвярдзей неабходна быць жывому арганізму. І адпаведна чым багацейшы пажыўнымі рэчывамі грунт, тым большага памеру можа вырасці матыль. Ну а ступень рухомасці матыля залежыць ад структуры дна. Напрыклад, ліманны матыль, які жыве ў больш шчыльным грунце, рухаецца нашмат менш актыўна, чым яго прэснаводны сабрат, які жыве ў мяккім глеі.

Буйны матыль

Ён дасягае даўжыні да 20-25 мм, выкарыстоўваецца пераважна для насадкі на кручок. У гэтай сувязі галоўны паказчык якасці матыля (акрамя свежасці) – гэта шчыльнасць лічынак. На «бадзёрага» матыля з шчыльнай скуркай можна часам лавіць па некалькі рыб. А бывае, купіш «кісель», які быўшы апранутым на кручок, выцякае не тое, што ад брання – ад «павеву» рыбы!

На жаль, асноўная маса буйнога матыля, які прадаецца ў Беларусі, у гэтым плане мае вельмі нізкую якасць. І ладна б, калі на вадаёмах нашай краіны не было нармальнага, пругкага матыля – так ёсць жа! (сам у дзяцінстве намываў прама ў рысе Менску). А ўся справа ў тым, што насадачнага матыля ў нас здабываюць у асноўным на лясных азёрах ў Расонах (Віцебская вобласць), дзе ўвесь матыль – пяшчотны як джэм. Таму даводзіцца нам альбо праводзіць «ўшчыльнялыя працэдуры» з мясцовым матылём (падрабязней пра гэта будзе сказана пазней), альбо пераплачваць і заказваць «суровага» уральскага матыля, які, што называецца, «газету грызе» і «кручкі разгінае».

стоимость мотыляДарэчы, пра кошты на буйнога матыля. Калі ў нас у вопце кілаграм цяпер каштуе каля $20, то ў заходніх краінах кошты даходзяць да $200! Прычына такой разбежкі складаецца ў тым, што буйнога матыля на захадзе не здабываюць (такія экалагічныя патрабаванні ў многіх краінах Эўразьвяза), а вязуць з усходняй Эўропы. Істотную долю матыля на эўрапейскім рынку забяспечвае Расея. Шмат матыля здабываецца таксама ў Прыбалтыцы, Польшчы.

Ну а зараз некалькі практычных саветаў па абыходжанні з буйным мотылём на рыбалцы.

Калі матыль не першай свежасці, то перад пачаткам лоўлі пажадана прагнаць лічынак праз сіта, каб аддзяліць мёртвага матыля ад жывога. Для гэтага зручней за ўсё карыстацца квадратнай сітай з ячэйкай 2 мм, памерам 15.5 х 15.5 см, якая становіцца на стандартную скрынку для прынады аб’ёмам 1 — 1.5 — 2 л. У ёмістасць наліваецца вада, зверху кладзецца сіта, на яго – матыль. Пакуль раскладваеш снасці – жывыя лічынкі прапаўзаюць ўніз і абсоўваюцца на дне.

У працэсе лоўлі насадачнага матыля варта захоўваць залітым вадой. Так лічынкі лепш захоўваюцца, і іх лягчэй браць. Калі вы праўша, то скрынку з матылём зручней трымаць з левага боку.

на что одевать наживкуКручок для лоўлі на матыля павінен быць дастаткова тонкім, але ў той жа час спраўляцца з патэнцыяльнымі трафеямі. Вядома, трэба рабіць папраўку на актыўнасць рыбы: калі брання упэўненыя, то кручок можна ўзяць ледзь патаўсцей; калі брання асцярожныя, шмат «абсосаў», дык бярэм кручок з больш тонкага дроту. Матыль – прынада практычна бязважкая, таму капрызную рыбу будзе насцярожваць ненатуральная вага. Дарэчы, па гэтай жа прычыне для лоўлі на матыля пераважней сплавікі з тонкімі антэнамі, якія ствараюць мінімальны супраціў ў момант брання.

Ну і, як правіла, пры лоўлі на плыні патрэбныя больш тоўстыя кручкі, чым у стаячай вадзе, бо на рыбу пры выважванні дадаткова цісне водны струмень, павялічваючы нагрузку на снасць.

Памер матыльнага кручка залежыць ад аб’ёму прынады. Аднаго матыля варта апранаць на кручок №22 – 18, двух – на №20 – 16, трох – на №18 – 14. У прынцыпе кручок №14 дазваляе апранаць і больш буйны пучок матыля – 4–8 лічынак. Яшчэ большую колькасць матыля (да 12 і больш лічынак), магчыма, з падсадкай касцера або апарыша, дазваляе размясціць кручок №12. Больш буйныя кручкі для лоўлі на матыля практычна не выкарыстоўваюцца, нават калі гаворка ідзе аб лоўлі буйнога ляшча.

Форма кручка можа быць круглая, а можа быць т.зв. «крышталь». Гэта не прынцыпова. Першараднае значэнне, паўтаруся, мае памер кручка і таўшчыня дроту. І, вядома, якасць сталі і завострывання. На ідэальна востры кручок матыль апранаецца наогул без якіх-небудзь высілкаў.

крючок для мотыляКалі лоўля адбываецца на некалькі матылёў, то яны заўсёды апранаюцца пад галоўку. Адну лічынку пры асцярожным бранні можна апрануць кальцом, або праколваць пасярэдзіне – гэта палепшыць выніковасць бранняў. Ва ўсіх выпадках жала кручка павінна быць адкрыта!

У прыкормке буйны матыль часцяком не так эфектыўны, як дробны. Па-першае, таму што рыба хутчэй выядае буйных лічынак, што дрэнна пры лоўлі дробнай і сярэдняй рыбы. А па-другое, таму што калі дадаць шмат буйнога матыля ў прыкормку, і тым больш, калі гэта шчыльная сумесь, якая змяшчае шмат гліны, то пры спробе зляпіць шарык лічынкі будуць душыцца, і ў выніку ад іх застанецца толькі скурка, а «сок» ўбярэцца ў прыкормку, пераўвільгатняя яе.

Ёсць павер’е, нібыта матыльны «сок» падабаецца рыбе. Дапускаю, што гэта сапраўды так, але разам з тым, рыбу прыцягваюць у першую чаргу менавіта суцэльныя лічынкі, якія страраюць ваганні. Дробны ж матыль часцяком больш шчыльны і пругкі, таму лепш пераносіць здушванне ў прыкормачным шары. Да таго ж рыба губляе больш часу, каб выкалупаць усіх лічынак з разваліўшагася на дне шарыка, адпаведна яна даўжэй стаіць на прыкормленай кропцы. Таму, на мой погляд, калі і дадаваць буйнога матыля ў прыкормку, то толькі ў разліку на буйнога ляшча, і толькі ў невялікай колькасці.

Дробны матыль

джокер

У нас, як і на захадзе, прынята адрозніваць матыля буйнога (bloodworm) і дробнага (joker). Праўда, трэба абмовіцца, што гэта дзяленне носіць умоўны характар. Бо ў продажы сустракаецца матыль сярэдняга памеру, даўжынёй каля 15 мм, якога прадаюць як «буйнога», а часам на рынку трапляецца адсеў ад буйнога матыля, якога некаторыя прадаўцы называюць «дробным». На мой погляд, правільна называць дробным матыля даўжынёй да 12 мм.

У сваю чаргу дробны матыль дзеліцца на прэснаводнага і ліманнага. Першы, яго яшчэ называюць «рачны», па памеры заўсёды буйней ліманніка і значна больш рухомы. Ліманнік на дне поўзае змейкай, тады як рачны літаральна прыскоквае. Адсюль яшчэ адно яго назва – «вяртун».

Дарэчы, ліманнік таксама адрозніваецца памерамі. Здараецца, прывозяць партыю зусім ужо дробнага, а ў іншы раз глядзіш – ён па памеры амаль як прэснаводны!

У адрозненне ад буйнога, цэны на дробнага матыля падобныя як на ўсходзе, так і на захадзе. Хіба што ва Украіне ліманнік значна танней, чым у іншых краінах, бо яго там здабываюць у вялікіх аб’ёмах.

приманки для рыбыПрывабнасць «вяртуна» для рыбы не выклікае ніякіх сумневаў. А вось па ліманніку ёсць пытанні. Пагаворваюць, што рыбе нібыта не падабаецца яго саланаваты густ. Аднак я, напрыклад, не раз выйграваў спаборніцтвы, дадаючы ў прыкорм як раз-такі ліманніка, тады як суседзі карміліся з «вяртуном» і лавілі ў выніку менш рыбы. Думаю, што ключавы момант тут – менавіта ў ступені рухомасці лічынак. Калі трэба хутка сабраць на кропцы «ўсё жывое», то «вяртун», несумненна, будзе больш эфектыўны бо рыба лепш яго чуе сваёй бакавой лініяй. А вось калі трэба паставіць на кропку якасную рыбу, скажам, буйнога падлешчыка, па суседстве з якім ёсць дробныя акунькі, то ліманнік будзе пераважней. Хай вы ледзь даўжэй будзеце чакаць падыходу рыбы, але гэта з лішкам кампенсуецца яе вагай.

Такім чынам, асноўнае прызначэнне дробнага матыля – гэта прыкормліванне.

У шэрагу выпадкаў рыба горш бярэ на матыля, калі лічынкі не прысутнічаюць у прыкорме. Дакладней пры адсутнасці канкурэнцыі рыба ў прынцыпе можа нядрэнна браць на матыля, нават калі яго няма ў прыкормке ні грама. Але на спаборніцтвах такі нумар, вядома, не пройдзе – уся рыба уплывёт да суседзяў, у якіх у прыкормке ёсць матыль.

мотыль в прикормкеУ сувязі з гэтым дам некалькі саветаў па выкарыстанні матыля ў прыкормке. Гэта, увогуле-та, протсыя ісціны для любога рыбалова-спартоўца, і я ўжо неаднаразова казаў пра гэта ў сваіх артыкулах, але многія аматары працягваюць «наступаць на адны і тыя ж граблі». Таму яшчэ раз прывяду некалькі тэзісаў.

Па-першае, матыль не павінен быць зліплы, інакш яго немагчыма будзе раўнамерна размеркаваць па прыкормке, а значыць, рыба зможа хутчэй выесть з прыкормкі смачныя камякі і сплысці прэч. Таму перад даданнем у прыкормку матыля неабходна разбіць сухой цэглай, размолотой да стану пылі.

Па-другое, нельга дадаваць адразу ўсяго матыля ў прыкормку. Раслінная сумесь на паветры неўзабаве заб’е лічынак, і праз нейкі час яны проста растворацца ў прыкормке. Да таго ж, у працэсе лоўлі часцяком узнікае неабходнасць вар’іраваць колькасць матыля ў прыкормке, напрыклад: падышоў лешч – дакормліваюць шарамі з вялікай колькасцю матыля; хочацца замест акуньчыкаў лавіць плотку – кормім амаль без матыля. Таму варта ў асобнай скрынцы захоўваць запас матыля для дакорма, і асобна – запас прыкормкі.

прикормка с грунтомУ большасці выпадкаў пры даданні матыля прыкормка павінна мець у складзе грунт. Гэта забяспечыць лепшую захаванасць лічынак.

Па-трэцяе, у сонечны дзень кармавога матыля неабходна захоўваць у цяньку. У гарачае надвор’е транспартаваць лічынак на рыбалку варта ў тэрмабоксе.

Часам пры падыходзе буйной рыбы карысны бывае дакорм адразу вялікім аб’ёмам матыля. У гэтым выпадку я б раіў не змешваць лічынак з прыкормкай, а проста пасыпаць іх багата шэрай цэглай і апырскаць з пульверызатара, пасля чаго з іх можна будзе ляпіць шарыкі.

Асобна варта сказаць пра лоўлю на «вяртуна». Наогул не зусім правільна называць дробнага матыля «кармавым». Узімку, калі рыбалка цяжкая, мы ў шэрагу выпадкаў выкарыстоўваем дробнага рачнога матыля для насадкі на кручок. А заканадаўцы рыбалоўнай моды, англічане, і ў летнюю пару ў шэрагу выпадкаў ловяць на дробнага матыля капрызную рыбу на каналах.

прикормка для рыбалкиУ эфектыўнасці гэтага спосабу мы маглі пераканацца на Чэмпіянаце Свету – 2013, калі зборная Англіі проста «вынесла ўсіх у адны вароты», налавіў плоткі нармальнага памеру. Спартоўцы большасці каманд не маглі зразумець, як змагацца з «палубраннем», калі плотка беспакарана абсасвала матыля на кручку: змяншалі памер кручка да №24, ставілі ланцужкі 0.06 мм, сплавікі 0.3 гр. А ўсё аказалася прасцей: буйны матыль палохал пераборлівую канальную рыбу! Але варта было апрануць на кручок пару дробных матылёў, падыграць аснасткай (прытрымаць яе даўжэй падчас апускання, каб кручок максімальна павольна апусціўся на дно) – і «палубранне» ператваралася ў цалкам упэўнены ўтоп.

Як вы разумееце, снасць для лоўлі на дробнага матыля павінна быць далікатнай: сплавік не больш 1 гр з тонкай антэнай, падпасак не буйней №10, кручок не больш №20.

Захоўванне

Каб доўга захоўваць матыля ў хатніх умовах трэба выконваць некалькі правілаў. Перш за ўсё, трэба разумець, што матыль гіне ад уласных вылучэнняў, а таксама ад кантакту з ужо памерлымі лічынкамі, г.зн. адбываецца ланцуговая рэакцыя.

З буйным мотылём ў гэтым плане прасцей. Традыцыйны спосаб захоўвання – у газеце – далёка не самы лепшы. Вы, напэўна, чулі гісторыі, як нехта доўга захоўваў буйнога матыля ў капронавай панчосе, змешчанай ў зліўны бачок унітаза, а можа, і самі так рабілі (я – спрабаваў). Высокая эфектыўнасць гэтага спосабу тлумачыцца тым, што разам з праточнай вадой сыходзяць і вылучэнні лічынак.

хранение мотыляАле прасцей і яшчэ больш эфектыўна, на мой погляд, захоўваць матыля ў скрыні з вадой у халадзільніку, змяняючы ваду раз у суткі. Лічынкі павінны размяшчацца тонкім пластом па дне ёмістасці.

Вельмі важна каб вада, у якую вы пераклалі матыля, была такой жа тэмпературы, як вада, з якой яго дасталі. Тэмпературны ўдар для матыля смяротны!

Ну а каб матыль захоўваўся ў цалкам ідэальных умовах, неабходна своечасова аддзяляць мёртвых лічынак ад жывых. Для гэтага нам спатрэбіцца двухмілімэтровая сіта, пра якую я ўжо згадваў вышэй. Адпаведна, кожны дзень, змяняючы лічынкам ваду, мы адначасова праганяем іх праз сіта. Такім спосабам матыля можна захоўваць па некалькі тыдняў.

рост мотыляДарэчы, пры вышэй апісаным спосабе захоўвання ўжо праз тыдзень матыль стане значна больш пругкім і будзе лепш трымацца на кручку. Гэта незаменны варыянт для тых, у каго няма магчымасці купіць шчыльнага уральскага матыля.

З дробным матылём усё больш складана. Гэта звязана з тым, што яго, як правіла, больш па аб’ёме, чым буйнога, а значыць – цяжэй аддзяліць мёртвых лічынак ад жывых. Тут нам спатрэбіцца прасторная ванначка і вялікая сіта пад яе.

Аднак захоўванне ў вадзе прыводзіць да таго, што перад даданнем у прыкормку матыль застаецца мокрым, што не ёсць добра (хоць, гэта, вядома, лепш, чым мёртвы!).

Увогуле, дробнага матыля часцяком даводзіцца захоўваць у газеце, а не ў вадзе. Тут таксама ёсць некалькі нюансаў.

Па-першае, матыль павінен ляжаць тонкім пластом, не больш за 1 см. Можна скручваць яго ў рулоны.

наживка для рыбыАле самы класны варыянт я бачыў у польскіх пастаўшчыкоў – яны прывозілі матыля на спаборніцтвы ў скрынках з-пад піцы! У такім варыянце захоўвання ён гарантавана не падавіцца.

Па-другое, трэба сачыць каб матыль ня слёжваўся – кожны дзень варушыць яго, мяняць газеты.

Па-трэцяе, пры захоўванні матыля ў газетах тэмпература павінна быць блізкай да нуля. Жывому-та матылю асаблівай розніцы няма (ён і пры + 15 ° С будзе адчуваць сябе камфортна). А вось памерлыя лічынкі, якія хай і ў мінімальнай колькасці непазбежна прысутнічаюць у агульнай масе, будуць не так хутка раскладацца, а значыць – не так моцна атручваць асяродзе для астатніх. Праўда, жывы матыль пры нізкай тэмпературы становіцца ад гэтага млявым, але потым адыходзіць, так што на гэты конт можаце не хвалявацца.

Аляксей Валічэнка, часопіс «Рыбалоў»

Поделиться в соц. сетях

Опубликовать в Google Buzz
Опубликовать в Google Plus
Опубликовать в LiveJournal
Опубликовать в Мой Мир
Опубликовать в Одноклассники
  • Теги